Kỹ thuật trồng Lan - Lan đặc tính là loài thực vật phụ sinh, sống tựa vào thân cây khác hoặc vách đá làm giá thể, lấy thức ăn và muối khoáng từ nước mưa, hơi sương và gió để sống, nhưng nó vẫn có đủ các bộ phận thân, rễ, lá, hoa và cả trái nữa. Tìm hiểu đặc tính thực vật của cây lan là việc rất cần thiết để biết cách nuôi dưỡng chúng đạt kết quả tốt hơn.
Tìm hiểu đặc tính thực vật của Phong Lan
Thân : Lan có hai nhóm thân cây chính là đơn thân và đa thân, còn có nhóm trung gian nhưng ít loài không đáng kể.
Ở nhóm đơn thân thì sự sắp xếp của lá có hai dạng: Một dạng như Vanda teres thì là xếp hai chiều đối nhau nhưng không theo dạng xương cá mà là trên cùng một hàng xen kẽ với lá thuộc hàng đối diện, tạo nên các đốt có khoảng cách xa nhau. Một dạng nữa, là cũng xếp thành hai hàng đối nhau nhưng do mọc dày nên các đốt khít lại gần nhau cơ hồ như không có. Ngoài ra, còn có một giống lan đơn thân khác, các đốt lá xa nhau, nhưng lá có nhiều hình dạng khác nhau. Nói chung, ở nhóm lan đơn thân, hoa xuất hiện trên thân, từ các nách lá.
Ở nhóm đa thân thì đặc biệt cây vừa có thân lại vừa có giả hành. Giả hành là nơi dự trữ chất dinh dưỡng và nước để nuôi cây trong trường hợp cây bị hụt thức ăn do hạn hán lâu ngày. Đây được đánh giá là bộ phận rất cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển của lan đa thân.
Trong giả hành chứa nhiều dịch nhầy, bên ngoài được bao phủ bởi lớp biểu bì dày màu xanh bóng. Giả hành có nhiều hình dạng tùy từng loại lan, như dạng hình thoi thấy ở loài Cattleya Labiata. Dạng hình trụ thấy ở loài Cattleya Guttata…còn dạng hình tháp giống như Cymbidium.
Thân của lan không có bộ phận dự trữ chất dinh dưỡng và nước như giả hành nhưng có nhiều loài thân rất to đường kính khoảng 10cm và cao hơn 3m. Ở loài lan này, cây có khả năng mọc thẳng đứng được.
Rễ : Lan có nhiều loại rễ khác nhau, ở loài đơn thân thì rễ mọc ra từ thân, xen kẽ với lá. Còn ở lan đa thân, rễ được hình thành từ căn hành. Tuy giống mà hình thức của rễ có khác nhau về độ dài, ngắn, lớn, nhỏ.
Rễ của lan có lớp mô xốp bọc chung quanh với mục đích trữ nước để nuôi cây. Do có những mô xếp này mà rễ có khả năng hấp thu được nước mưa chảy dọc ngoài lớp vỏ của thân cây và cả hơi nước trong không khí. Ở loài lan nhỏ bé, rễ thường đan bện lại thành nùi còn ở loài lan mà thân kém phát triên thì rễ có dạng bẹt chứ không phải hình trụ như nhiều loài khác, rễ mọc nhiều và dài, có khả năng quang hợp tạo nên chất dinh dưỡng nuôi cây.
Lá : Tùy theo loài mà lan thường có nhiều dạng lá khác nhau, có điểm chung là lá lan thường dài và hẹp, lá nối vào thân hay giả hành bằng cuống lá, dài hay ngắn cũng tùy từng loại. Lá lan rất nhiều dạng: dạng hình giọt nước, hình mũi mác, hình tim, hình xoan, hình tam giác, hình chữ nhật…
Có loài lá thật dày hoặc thật mỏng, có loài lá có bản rộng hay hẹp; bìa là trơn hoặc răng cưa; chót lá có thể tròn cạnh hay nhọn…Lá lan thường có màu xanh bóng nhưng cũng có loài hai mặt lá có hai màu khác nhau: mặt trên xanh bóng bình thường còn mặt dưới lại có màu xanh sẫm. Đặc biệt cũng có loài sắc lá khác lạ, thay vì xanh lại hồng và gân lá màu trắng.
Hoa : Hoa lan được đánh giá là thứ hoa đẹp nhất so với các loài hoa khác, từ cấu trúc cho đến màu sắc. Hoa lan có nhiều dạng: dạng hoa đơn (chỉ một đóa nở duy nhất), dạng hoa chùm (nhiều hoa tập hợp thành chùm)…đa số lan có hoa nở dạng chùm này.
Dáng hoa thì muôn vẻ, nhưng cấu trúc thì bất kỳ loài lan nào cũng hội đủ các phần: Cánh đài hoa bên ngoài có kích thước như nhau và màu sắc giống nhau.
- 3 cánh bên trong là ba cánh hoa nằm xen kẽ với ba cánh đài bên ngoài, có điều hai cánh bên có kích thước lẫn hình dạng gần giống nhau và có cùng màu sắc. Cánh hoa thứ ba còn lại dù nằm phía trên hay phía dưới hoa, có hình dạng và màu sắc thường nổi bật hơn, quyến rũ hơn hai cánh bên nên được đặt tên riêng là “cánh môi”.
Ở giữa hoa là phần trụ hoa, đây là cơ quan sinh dục của hoa lan, gồm có nhị đực và nhị cái (noãn). Sự kỳ diệu của đa số loài lan khi nở hoa là hoa từ xoắn đến nửa vòng, tức 180 độ để giúp cánh môi vốn được đánh giá là tươi tắn nhất, đặc sắc nhất so với hai cánh bên được lộ hẳn lên trên, phô diễn ngay đúng tầm nhìn của người thưởng ngoạn. Cũng có một số loài cánh môi lại e ấp nằm ở giữa phía dưới các phần khác của hoa.
Điều ai cũng biết, giá trị hơn kém ra sao ở mỗi loài hoa lan đều được đánh giá từ cánh môi này. Nếu tán tụng cánh môi của từng loài lan một, chắc chắn là điều kỳ thú, không gì hấp dẫn bằng và không biết đến bao giờ mới hết chuyện…
Trái và hạt lan : Sự thụ phấn của hoa lan cũng giống như sự thụ phấn của hoa nhiều giống cây trái khác, cũng nhờ vào các loại côn trùng như ong, bướm….Từ ngày noãn được thụ phấn cho đến ngày trái chín, tùy từng loài, nhanh nhất là vài tháng và chậm nhất là cả năm.
Khi trái già, nó sẽ tự nở ra theo đường nứt dọc của ba lá noãn để bung hạt ra ngoài. Tùy từng loài đường nứt dọc này có thể là 1, 2, 3 hoặc là 6; có loài trái chín không tạo một đường nứt nào cả vì không đủ sức bung ra, chờ khi ba lá noãn bị khô héo, giòn rụm, mục nát ra thì lúc đó hạt lan mới có dịp thoát ra ngoài.
Hạt lan do quá nhỏ nên nhiều, thường theo gió phát tán đi xa, chỉ hạt nào gặp được môi trường sống tốt hoặc gặp nấm cộng sinh thích hợp mới nảy mầm được mà thôi.
Nguồn: Kỹ thuật nuôi trồng
Không có nhận xét nào: